Τρίτη, Σεπτεμβρίου 26, 2006

ΦΥΓΗ, II

Η εναρκτήρια φράση του κειμένου περί φυγής δεν προοιωνίζεται μόνο το κλίμα για όσα θα επακολουθήσουν, αλλά διατυπώνει ευθύς εξ αρχής την ποιητική στόχευσή του: Αισθάνομαι την πραγματικότητα με σωματικό πόνο. Το πρώτο ενικό πρόσωπο κάθε άλλο παρά οριστικό είναι, αφού είναι προφανές ότι εδώ δεν πρόκειται ούτε για αυτοβιογραφία ούτε για προσωπικό ημερολόγιο. Συνάμα, όμως, είναι και τα δύο και πολλά ακόμα. Γιατί το «εγώ» πίσω από το ρήμα «αισθάνομαι» δεν μπορεί να είναι ο ποιητής που μιλάει (στον εαυτό του, στο ημερολόγιό του, στους αναγνώστες του – αδιάφορο), αλλά ο ποιητής που σιωπά… Γιατί παρακάτω είναι ο Φαίδων, είναι ένα τσακισμένο δέντρο, είναι το φάσμα του εαυτού του…

Αλλά πάλι, από αυτήν την πρώτη φράση, εισάγεται η κάθετος («/») για την οποία μίλησα ήδη. Γιατί η «πραγματικότητα» είναι εκτός κειμένου. Κι ακόμα περισσότερο ο «σωματικός πόνος». Κι όμως, για να τα ξορκίσει ο Κ. πρέπει να τα βάλει μέσα στο κείμενο. Ή τουλάχιστον να προσπαθήσει να τα χωρέσει μέσα σ’ αυτό. Το αν πραγματικά τα ξορκίζει ή, έστω, αν ελπίζει ότι (βάζοντάς τα) θα ξορκιστούν, είναι άλλο θέμα. Η ποίηση, εξάλλου, είναι «το καταφύγιο που φθονούμε»… Ακόμα μια επιβεβαίωση αυτή της πανταχού παρούσας «καθέτου». Μια ακόμα επιβεβαίωση ότι το έργο του Κ. (και ο ίδιος εξάλλου) ακροβατούσε συνεχώς πάνω στην κόψη αυτής της αμείλικτης «καθέτου».

Εκτός, λοιπόν, του κειμένου η πραγματικότητα είναι σωματικός πόνος. Κι έτσι επιστρέφει στο κείμενο για να τη γράψει (πει, αφηγηθεί, εξαγγείλει) εντός του. Κι αυτή του η κίνηση τον οδηγεί – αναπόφευκτα – έξω από το κείμενο, αφού όχι μόνο ήρθε από εκεί αλλά κι εκεί στοχεύει. Φαύλος κύκλος; Σίγουρα. Νομίζω όμως ότι, σε κάθε περίπτωση, σκοπός εδώ είναι να μπορέσει ο ποιητής να σταθεί (έστω μια στιγμή) πάνω σ’ αυτό το μεταίχμιο. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο (το σημείο της καθέτου) ο χρόνος, ο τόπος, η γραφή και το υποκείμενο, παγωμένα και ακίνητα (ίσως για όσο κρατάει μια στιγμή), θα ελπίσουν για τη σωτηρία τους. Κι όταν πέσουν – είτε προς τη μια (εντός κειμένου) είτε προς την άλλη (εκτός κειμένου) πλευρά – τίποτε δεν θα έχει σωθεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια: