Βιογραφικά αποσπάσματα από τη ζωή του Καρυωτάκη

Συνεχίζω σήμερα τη δημοσίευση ορισμένων «αποσπασπάτων» από τη ζωή του Κ. Ανταποκρίσεις με τις ημερομηνίες της σήμερον...

[όλες οι πληροφορίες προέρχονται από τη Χρονογραφία Κ.Γ. Καρυωτάκη, επιμέλεια: Γ.Π. Σαββίδης - Ν.Μ. Χατζηδάκη - Μ. Μητσού, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1989]

13.01.1928
Στις αρχαιρεσίες της Ενώσεως Δημοσίων Υπαλλήλων Αθηνών (ΕΔΥΑ) ο Κ. εκλέγεται μέλος της νέας Διοικήσεως (με 52 ψήφους στους 106), μαζί με 35 ενώτερους και ανώτατους συναδέλφους του.

19.01.1928
Ο Καρυωτάκης εκλέγεται Γενικός Γραμματέας της επταμελούς Διοικητικής Επιτροπής της ΕΔΥΑ, με πρόεδρο τον Β. Μαμωνά, διευθυντή του Υπουργείο Εξωτερικών.

Ανακοίνωση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Συνομοσπονδίας Δημοσίων Υπαλλήλων Ελλάδος:

Η Συνομοσπονδία των Δημοσίων Υπαλλήλων της Ελλάδος, έχουσα υπ' όψει το μεν επανειλημμένας κυβερνητικάς δηλώσεις περί ικανοποιητικής λύσεως του δημοσιοϋπαλληλικού ζητήματος μετά την άφιξιν του κ. Καφαντάρη [τότε Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος απουσίαζε στο Λονδίνο], το δε ωρισμένας ενεργείας μελών αυτής και συγκεκριμένως τα κατατεθέντα εις την Βουλήν νομοσχέδια παρά του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, δι' ων λαμβάνεται μέριμνα υπέρ ωρισμένης μερίδος υπαλλήλων, διαπιστώνει προσπάθειαν κυβερνητικήν προς διάσπασιν των υπαλλήλων και τρανήν απόδειξιν των συνεχιζόμενων εμπαιγμών του υπαλληλικού κόσμου υπό της Κυβερνήσεως. Κατόπιν τούτου εφιστά την προσοχήν της Βουλής και του Ελληνικού Λαού, και επιρρίπτει την ευθύνην των συμβησομένων εις την Κυβέρνησιν.

(Η μηχανή του χρόνου)

Για σήμερα, αποσπάσματα από τη βιβλιοκριτική του Κλέωνα Παράσχου για τη συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες, τέτοιες μέρες (8/1) του 1928.

Ο,τι ευθύς εξ αρχής κάνει εντύπωση στη νέα συλλογή του Καρυωτάκη (τα περισσότερα ποιήματα της οποίας είχαν από καιρό δημοσιευθεί σε περιοδικά) είναι η τραγική του φιλοσοφία, η «απελπισμένη», καθώς θα έλεγε ο Σεστώφ, η αντιρητορικότης και ο αντιρασιοναλισμός του, και ένα πικρό χιούμορ εντελώς μοντέρνο, που γενάρχης του θεωρείται συνήθως ο Σαίξπηρ (Άμλετ), που πραγματικοί του όμως δημιουργοί είναι ο Χάινε και, πλησιέστερα προς εμάς και σε μια πολύ οξύτερη νότα, ο Γάλλος «ντεκαντάν» (μια λέξη και αυτή που, όπως και τόσες άλλες, δε σημαίνει τίποτε) ποιητής Jules Laforgue. Αν ήθελε κανείς να χαρακτηρίσει με μια λέξη τη φιλοσοφία του Καρυωτάκη, τη γενική δηλαδή στάση του απέναντι της ζωής, θα έπρεπε να την ονομάσει πεσιμιστική, Σοπεναουερική ή μάλλον, αφού πρόκειται για ποιητή, Λεοπαρδική. Αλλ' οι λέξεις αυτές δεν σημαίνουν πια τίποτε, είναι ετικέτες απλές που ευκολύνουν στην ... καταστιχογραφία των (γιατί δεν φαντάζομαι να είναι τίποτε περισσότερο) τους γραμματολόγους. Αισιόδοξοι μπορούν να είναι μόνο οι μωροί. Όποιος όμως αντικρίσει [τη] ζωή στην ουσία της και δεν θέλει (ή δεν μπορεί) μνα ξεγελά ούτε τον εαυτό του ούτε τους άλλους, δεν είναι δυνατόν παρά να είναι τραγικός.

[Κλέων Παράσχος, «Ένας αντιπροσωπευτικός λυρικός», Ελεύθερος Λόγος, 8 Ιανουαρίου 1928]

Ο Γιάννης Ρίτσος για τον Καρυωτάκη

Στην πρώτη του ποιητική συλλογή [«Τρακτέρ», 1930-1934], ο Γιάννης Ρίτσος αφιερώνει ένα ποίημά του στον Κ. Καρυωτάκη, το οποίο διαλέγεται άμεσα με το καρυωτακικό «Όλοι μαζί». Μ' αυτόν τον τρόπο, ο Ρίτσος αναγνωρίζει τις μορφικές, ποιητικές και γενικότερα αισθητικές οφειλές του στον Καρυωτάκη. Ο Σαββίδης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Δεν χρειάζεται καν να υπογραμμιστεί ο καρυωτακισμός των δύο πρώτων συλλογών του Ρίτσου («Τρακτέρ» 1934 και «Πυραμίδες» 1935), όπου όμως ήδη διακρίνεται μια ευαισθησία ολότελα διάφορη από του Καρυωτάκη» [από το κείμενο «Ο Καρυωτάκης ανάμεσά μας ή τι απέγινε εκείνο το μακρύ ποδάρι;», το οποίο επείχε θέση εισαγωγής στην έκδοση των Απάντων του 1972].

«ΠΟΙΗΤΕΣ»
Στον Κώστα ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ

Ω, δε χωρεί καμία αμφισβήτηση, ποιητές
είμαστ' εμείς με κυματίζουσα την κόμη
-- έμβλημ' αρχαίο καλλιτεχνών -- και χτυπητές
μάθαμε φράσεις ν' αραδιάζουμε κι ακόμη

μια ευαισθησία μας συνοδεύει υστερική,
που μας πικραίνει ένα χλωμό, σβησμένο φύλλο,
μακριά ένα σύννεφο μαβί. Χιμαιρική
τη ζωή μας λέμε και δεν έχουμ' ένα φίλο.

Μένουμε πάντα σιωπηλοί και μοναχοί,
όμως περήφανα στα βάθη μας κρατούμε
το μυστικό μας θησαυρό, κι όταν ηχεί
η βραδινή καμπάνα ανήσυχα σκιρτούμε.

Θεωρούμε ανίδεους, ανάξιους κι ευτελείς
γύρω μας όλους, κι απαξιούμε μια ματιά μας
σ' αυτούς να ρίξουμε, κι η νέα ξανά σελίς
το θρήνο δέχεται του ανούσιου έρωτά μας.

Αναμασάμε κάθε μέρα τα παλιά
χιλιειπωμένα αισθήματά μας· εξηγούμε
το τάλαντό μας: «κελαηδούμε σαν πουλιά»·
την ασχολία μας τόσ'ωραία δικαιολογούμε.

Για μας ο κόσμος όλος μόνο είμαστ' εμείς,
και τυλιγόμαστε, μανδύα μας, ένα τοίχο.
Μ' έπαρση εκφράζουμε τα πάθη της στιγμής
σ' έναν -- με δίχως χασμωδίες -- μουσικό στίχο.

Γύρω μας κι άλλοι κι αν πονούν κι αν δυστυχούν,
κι αν τους λυγίζει, αν τους φλογίζει η αδικία --
ω, τέτοια θέματα πεζά ν' ανησυχούν
τους αστρικούς μας στοχασμούς, είναι βλακεία.

Ανανεώσεις

Η ανανέωση του site για τον Καρυωτάκη έχει προχωρήσει αρκετά (http://karyotakis.awardspace.com). Το μεγαλύτερο μέρος της ύλης των παλαιότερων σελίδων έχει επιστρέψει online... και συνεχίζουμε. Όπως πάντα δεχόμαστε προτάσεις, σχόλια και παρατηρήσεις με email.